Un còp i aviá lo Drac. Lo Drac èra lo filh del Diable.
Un còp i aviá l’enfant polit…

E l’enfant polit èra montat sus un pomièr de pomas rojas al pus fons de l’òrt lo long del camin. Passèt un cavalièr sus un caval negre.

« Enfant polit, diguèt lo cavalièr, ai set, soi a sèla dempuèi lo matin. Seriás plan brave de me getar una poma… »

L’enfant polit causiguèt la poma pus gròssa, la pus fresca. Prenguèt vam per la getar. Mas del vam que prenguèt la branca li manquèt. Prompte lo cavalièr dobriguèt lo sac. Lo cap primièr l’enfant polit i tombèt dedins.

« A !… a !… a !… » se riguèt lo cavalièr, que tirèt lo laç corredor, puèi estaquèt lo sac darrièr la sèla, en travèrs sus l’esquina del caval.

Patrac… Patrac… Patrac… Un brieu galaupèt lo caval. Puèi s’arrestèt aval a Porcassés davant la pèira verda. « Pèira, dobris-te, soi lo Drac ! » cridèt lo cavalièr. E la pèira se dobriguèt e lo caval negre dintrèt. Darrièr el, la pèira se tornèt barrar.

Patrac… Patrac… Patrac… Encara lo caval galaupèt tot un brieu dins lo païs de jos la tèrra. Aqui, pr’aquò, i se vei, que pertot beluguejan de rocalhas d’aur e s’escampan de vam de rius de viu argent.

« Dracon !… Dracon !… »
Una femna cridava sus la pòrta d’un ostal pichon – « Òu, Dracon, qué me pòrtas de bon ?…
— De carn fresca ! respondèt lo cavalièr, qu’èra lo Drac.
— É ben ! i tornèt la femna. I a de plaça dins la barrica del canton… »

Lo Drac davalèt de caval, prenguèt lo sac, anèt a la botiga. Desfonsèt la barrica del canton. Dessarrèt lo laç corredor del sac. Tirèt pels pès l’enfant polit, lo butèt dins la barrica e prompte la tornèt fonsar, mas daissèt la bonda dobèrta.

Tres còps per jorn, cada jorn, la Draquessa veniá: « Enfantonèl, polidonèl, para lo caisson, pel trauc del bondon… » Mas l’enfant polit voliá pas parar lo cais. La Draquessa, per l’amigadar, tornava dire: « Para lo caisson, fanton, que te pòrti quicòm de bon… »

L’enfant polit voliá pas res entendre. Alara la Draquessa cridava: « Se paras pas lo cais, amb la bonda taparai lo trauc e t’estofaràs, t’estofaràs !… »

Qué far mai ? L’enfant polit parava lo cais. E la Draquessa, amb un culhièr pichon d’argent, butava la mangiscla dedins. De bona mangiscla ça que la: castanhas cuèchas e demesidas dins de lach, milhàs prestit amb de mèl, e de burrada, e de formatges sucrats. Puèi lo Drac arribava: « Fantonet, polidet, dona-me lo teu det, lo teu det pichonet !… »

L’enfant polit donava lo det. Lo Drac lo palpava: « A ! que seràs lèu grasset !… Que seràs lèu grasset !… Que faràs pas un plec !… »

Comprenguèt lèu, l’enfant polit. Comprenguèt que quand seriá pro grasset lo sortirián de la barrica e fuoc al cuol dins la marmita. Consi far ? Consi far per se’n tirar ?

De mirgas, pr’aquò, venián cada nuech saufinar pel trauc de la bonda. L’enfant polit las velhèt. La primièira que se sarrèt, el l’agantèt pels guinhons e la tirèt dedins, puèi la metèt a la pòcha de las calças e lo mocador dessús.

L’endeman, arribèt la Draquessa amb de mangiscla. E puèi lo Drac: « Fantonet, polidet, dona-me lo teu det, lo teu det pichonet… »

L’enfant polit levèt lo mocador e pel trauc donèt la coeta de la mirga.

Lo Drac palpèt, palpèt e se reganhèt: « Femna, femna, magrís lo nòstre pensionèl… A pas que los òsses e la pèl… Femna, li portaràs lo milhàs dins lo plat bèl… »

La Draquessa portèt de milhàs dins lo plat bèl. L’enfant polit calguèt que mangès, que mangès… talament que los botons de las calças ne petavan. Mas la coeta de la mirg a engraissava pas, e lo Drac, quand veniá palpar pel trauc, cada còp se reganhava… Aital durèt una setmana.

Un matin, pr’aquò, coma lo Drac arribava, l’enfant polit cerquèt per las pòchas. Mas lo mocador, l’aviá sortit per se soflar dins la nuèch e la mirga se n’èra anada.

Ja lo Drac se sarrava del trauc e ja cridava: « Fantonet, polidet, dona-me lo teu det, lo teu det pichonet… »

L’enfant, pecaire, donèt lo det.

« A !… a !… a !… » se riguèt lo Drac. « A !… a !… a !… Aqueste còp es plan mofle, d’un còp es vengut confle… Femna, vau desfonsar la barrica e puèi anarai sus tèrra sonar los Dracons, los meus Dracons… »

Lo Drac desfonsèt la barrica. Pels pès tirèt l’enfant polit e lo portèt a la cosina.

« Femna ! diguèt lo Drac, cresi pas que siá plan lèste, lo te daissi que l’aprèstes…»

E lo Drac se n’anèt. La Draquessa montèt l’ola grand sul fuòc e puèi, davant la pòrta, amb la pigassa se metèt a far d’asclas.

L’enfant polit se sarrèt e de rire i !… i !… i !… e de rire i !… i ! … i ! … e de se sarra encara mai i !… i !… i !… i !…

« Fanton ! se reganhèt la Draquessa, dins l’estat que sias compreni pas ço que i a de tan risible.

— Femna, risi de vos veire far i !… i !… i !… Deu èsser pel primièr cop que fasètz d’asclas i !… i !… i !… i !… i !… Sabètz pas solament téner lo margue de la pigassa !
— E creses de lo téner melhor que ieu, tu ?
— Donatz-me la pigassa e veiretz !… »

La Draquessa donèt la pigassa. L’enfant polit tenguèt fort lo margue e pinga ! panga ! amb lo talh sul cap de la Draquessa, e sul col, e sus l’esquina, pertot…

Sul fuoc l’aiga bolissia dins l’ola grand. L’enfant polit amassèt los troces ensagnosits de la Draquessa. Un aprés l’autre los getèt dins l’ola.

Alara una vapor se levèt dins la chimencia. Una polida filha sortiguèt de l’ola e se pausèt sul ponde.

« Enfant polit, diguèt la filha polida, vèni que t’abrace. Lo meu embelinament es tu que l’as bresat. Soi tornada coma de davant la princessa, la filha polida del païs de jes la tèrra. Vèni que t’abrace… »

L’enfant polit se sarrèt, abracèt la filha polida. Ela desnosèt lo riban de seda que retenia lo seu pel…

« Prince, espèra-me. Vau anar ligar la pèira verda. Jamai tornarà pas dintrar aici lo Drac, aquel Drac òrre que m’aviá despoderada… En bruèissa negra m’aviá cambiada… Espèra-me, prince meu… »

La filha polida se n’anèt. Amb lo riban de seda liguèt la pèira verda, puèi tornèt davalar dins l’ostal pichon.

Es aital que l’enfant polit venguèt lo prince de la filha polida, al païs de jos la tèrra, en aval pels travèrses de Porcassés…